برونشیت در سالمندان چه علائمی دارد و چگونه درمان می‌شود؟

برونشیت در سالمندان به دلیل سیستم ایمنی ضعیفشان و بیماری‌ های زمینه‌ای، بسیار رایج است. زمانی که این بیماری رخ می‌دهد، بیمار در معرض خطرات مختلفی قرار می‌گیرد و با علائم ناگواری مانند تنگی نفس، تب خفیف، سرفه و … روبرو می‌شود. اگرچه این بیماری طی دو الی سه هفته درمان می‌شود، اما بروز آن برای بزرگسالان مسن مسئله جدی است و به یک برنامه دقیق مراقبتی و درمانی نیاز دارد.  

علت اصلی برونشیت، یک عفونت ریوی شایع است که مجاری تنفسی را با التهاب و تنش‌های مختلفی درگیر می‌کند. در ابتدای بیماری، سرفه‌های مرتبط با برونشیت به عنوان علامت سرماخوردگی شناخته می‌شود، اما با پیشرفت بیماری، سرفه دائمی شده و به خس خس سینه و مشکلات تنفسی دچار می‌شود. هیچ خانواده‌ای دوست ندارد عزیزانش از علائم برونشیت رنج ببرد، پس کسب اطلاعات دقیق و تشخیص به موقع آن می‌تواند سلامتی سالمند عزیزتان را حفظ کنید و به بهترین شکل یک برنامه مراقبتی برای او رقم زنید. 

علائم برونشیت در سالمندان چیست؟

مهم‌ترین موضوعی که در مورد برونشیت مزمن در سالمندان مطرح می‌شود، شباهت علائم آن با سرماخوردگی و آنفولانزا است. این بیماری در مراحل اولیه علائمی مشابه سرماخوردگی دارد، اما هر چه زمان می‌گذرد، علائمی مانند سرفه ماندگار است و حتی شدیدتر می‌شود. در واقع سرفه ثابت و شدید می‌تواند نشانه اصلی برونشیت باشد. در موارد زیر با دیگر علائم آن می‌پردازیم: 

• سرفه دائمی 
• تنفس سخت 
• درد قفسه سینه 
• خس خس سینه گلو درد
• تب 
• لرز 
• آبریزش بینی 
• ناراحتی جسمی 
• استفراغ 

سرفه‌های اولیه برونشیت بسیار خشک است، اما بعد گذشت مدتی، با خلط زیاد خودش را نشان می‌دهد. همچنین سالمندان ممکن است هنگام سرفه احساس تهوع و استفراغ را تجربه کند. 

عوامل مؤثر بر برونشیت در سالمندان

برونشیت به خاطر آلودگی مجاری تنفسی در ریه‌ها توسط ویروس رخ می‌دهد. عفونت ناشی از ویروس موجب التهاب و تورم مجاری تنفسی شده، به همین خاطر، تنفس فرد مبتلا به سختی انجام می‌شود. در موارد زیر لیست علت برونشیت در سالمندان به طور دقیق‌تر اشاره می‌کنیم: 

• ویروس اثرگذار همان ویروسی که موجب سرماخوردگی‌های عادی می‌شود یا ویروس دیگر به نام سینسیشیال تنفسی نیز بر بروز این بیماری اثرگذار است. 
• عوامل محیطی مانند آلرژی‌ها، باکتری‌ها، گرد و غبار و دود تنباکو بر ایجاد برونشیت مؤثر است. 
• حتی می‌تواند بر اثر اشتراک گذاری غذا یا ظرف آلوده منتقل شود. 
• هنگام صحبت یا سرفه و عطسه، از فرد مبتلا به سالمند سالم انتقال می‌یابد.

طبق منبع www.dispatchhealth.com:

برونشیت زمانی رخ می‌دهد که برونشیول‌ها یا مجاری هوایی کوچک در ریه‌ها، معمولاً توسط یک ویروس آلوده می‌شوند. این عفونت، برونشیول‌ها را ملتهب و متورم می‌کند و همچنین در این ناحیه مخاط ایجاد می‌کند و تنفس را دشوار می‌سازد. برونشیت معمولاً توسط همان ویروسی که باعث سرماخوردگی معمولی می‌شود یا ویروس رایج دیگری به نام ویروس سینسیشیال تنفسی (RSV) ایجاد می‌شود. طبق گفته کلینیک مایو، شیوع این بیماری در زمستان که افراد تمایل دارند زمان بیشتری را در داخل خانه بگذرانند، شایع‌تر است.

سالمندانی که معرض خطر بیشتر ابتلا به برونشیت هستند: 

اگر سالمندی با ویژگی‌های زیر در خانه دارید، باید بیشتر از او مراقبت کنید و نسبت به تغییرات تنفسی او آگاه باشید: 

• آسم
• ابتلا به آلرژی‌ها
• دارای لوزه یا آدنوئید بزرگ شده

علاوه براین، سالمندی که سیگار می‌کشد یا در معرض دود سیگار قرار دارد، در خطر بیشتری برای ابتلا به برونشیت است. 

درمان برونشیت در سالمندان

اگر با مشاهده علائم گفته شده متوجه شدید سالمندتان مبتلا به این بیماری است، سریعاً به پزشک مراجعه کنید. پزشک متخصص براساس سابقه شخصی، علائم و شدت آن‌ها بهترین برنامه درمانی را تنظیم می‌کند. همچنین نکات مراقبتی در رابطه با مواد آلرژی زا، تحریک کننده، فعالیت‌های بدنی و … را به خانواده سالمندان بیان خواهد کرد. 

بهترین داروی برونشیت در سالمند آنتی بیوتیک است. اما اگر علت اصلی برونشیت ویروس باشد، آنتی بیوتیک ها عملاً بی اثر خواهند بود و تنها مصرف مسکن، داروهای ضدسرفه و استراحت کافی کارساز است. 

انواع داروی برونشیت در سالمندان و راهکارهای مؤثر بر آن

پزشک متخصص با بررسی علائم برونشیت در سالمندان و شرایط جسمانی فرد داروهای مختلفی تجویز می‌کند:

• داروهای ضدسرفه که به از بین بردن مخاط درون لوله‌ها برونش کمک می‌کند. 
• داروهای گشادکننده برونش که موجب پاکسازی مخاط می‌شود. 
• داروهای ضدالتهاب و استروئیدی که التهابات را به حداقل می‌رساند و از آسیب بافتی جلوگیری می‌کند.

در مواقعی که داروهای آنتی بیوتیک کارساز نیستند، با راهکارهای زیر موجب کنترل بهتر علائم و بهبودی سریع‌تر می‌شود:

• نوشیدن مایعات 
• مصرف غذاهای مایع به منظور تامین آب کافی بدن 
• استفاده از دستگاه بخور 
• مصرف مسکن‌های قوی برای رفع علائم آزاردهنده

پیروی از برنامه غذایی سالم و مقوی و انجام فعالیت‌های بدنی مناسب به سالمندان کمک می‌کند سیستم ایمنی خود را سطح ایده آل نگه دارد و کمتر در معرض خطر بیماری‌های تنفسی و برونشیت حاد قرار گیرند. به همین دلیل وجود یک پرستار مجرب برای نگهداری از سالمند عزیزتان توصیه می شود.

چه زمانی برای درمان برونشیت سالمند به پزشک مراجعه کنیم؟

اگر سالمند طی چندین هفته با علائم برونشیت درگیر است و سرفه‌های او از بین نمی‌رود، برای بررسی دقیق‌تر باید به پزشک مراجعه کنید.  در موارد زیر با دیگر علائم هشدار دهنده اشاره می‌کنیم که هر کدام مراجعه به متخصص را بسیار ضروری جلوه می‌دهد:

• تب بیشتر از سه روز 
• خون در مخاط 
• تنفس سریع 
• خواب آلودگی و گیجی 
• درد قفسه سینه

ممکن است این علائم به صورت همزمان رخ دهند. اگر برای چند روز سالمند شما در بیمارستان نیاز به مراقبت داشت، با بهره گیری از خدمات همراه بیمار ناجی دیگر نگران نباشید.

پیشگیری از برونشیت مزمن در سالمندان 

خبر خوب این است که با توجه به چند نکته سالم می‌توانید سالمند خود را از ابتلا به این بیماری درامان نگه دارید: 

1. ترک سیگار

عدم مصرف دخانیات و نکشیدن سیگار تاحدود زیادی ابتلا به برونشیت را کاهش می‌دهد. زیرا سیگار دائماً ریه‌ها و مجاری تنفسی را درگیر می‌کند و مشکلات متعددی مانند عفونت‌های تنفسی، عفونت گوش و حملات آسم را به همراه دارد. این نکته نه تنها برای سالمندان، بلکه برای اعضای خانواده نیز اهمیت دارد و سالمندی که در خانه شما زندگی می‌کند نباید در معرض دود سیگار قرار داشته باشد. 

2. رعایت بهداشت

توجه به نکات بهداشتی سالمند مخصوصاً زمان‌هایی که به بیرون از خانه می‌روند و یا در معرض محیط‌های آلوده درمانی قرار می‌گیرند. زیرا سالمندان بسیار راحت در مراکز عمومی به برونشیت دچار می‌شوند. پس به عزیز خود یاد دهید، قبل از خوردن غذا دست هاش را بشویید، از حوله و لوازم بهداشتی اختصاصی استفاده کند و هنگام قرار گرفتن در معرض سرفه و عطسه دیگران از آن‌ها فاصله بگیرد. 

3. انجام واکسینه

یکی از راهکارهای مراقبتی از سالمندان در برابر برونشیت، انجام واکسن است. این کار موجب تقویت بدن در برابر آنفولانزا می‌شود و احتمال بروز مشکلات تنفسی کاهش می‌یابد. 

مرکز ناجی، اعزام پرستار برای مراقبت از سالمند دچار بیماری برونشیت

برونشیت در سالمندان با احتمال بیشتری رخ می‌دهد و ممکن است با عوارض ناگواری همراه باشد. بنابراین کنترل و مدیریت سالمند مبتلا کمی سخت به نظر می‌رسد و نیاز به توجه و مراقبت بیشتری دارد. در صورت امکان بهتر است از خدمات پرستاری در منزل ناجی کمک گرفته شود تا روند درمانی سریع‌تر پیش رود.

بهترین راهکار برای جلوگیری از برونشیت در سالمندان، حفظ سلامتی ریه و تقویت سیستم ایمنی است. از آنجاکه پیشگیری از این بیماری بسیار راحت‌تر از درمان آن است، توصیه می‌شود سالمند خود را در محیط تمیز نگه دارید و به برنامه غذایی او توجه کافی داشته باشید.

سوالات متداول در خصوص برونشیت سالمندان

1. آیا برونشیت در سالمندان واگیر است؟

در صورتی که برونشیت به خاطر عفونت ویروسی یا باکتریایی ایجاد شده باشد می‌تواند از راه عطسه به فرد دیگر و سالمندان شما منتقل شود. 

2. عوارض برونشیت در سالمندان چیست؟

بدترین عارضه این بیماری، ذات الریه است. در واقع مزمن بودن برونشیت می‌تواند موجب انتقال عفونت به ریه‌ها شود و سالمند مبتلا با ریه‌هایی تشکیل شده از کیسه‌های هوایی با مایع پر روبرو خواهد شد. 

3. برونشیت در سالمندان خود به خود درمان می‌شود؟

بیشتر برونشیت‌ها خود به خود رفع می‌شوند. اما برونشیت مزمن در سالمندان کاملاً از بین نمی‌رود و مشکلات تنفسی طولانی مدت به همراه خواهند داشت.