معده بخشی از قسمت فوقانی دستگاه گوارش است که وظیفه هضم غذا و انتقال مواد مغذی به روده های بزرگ و کوچک را دارد.سرطان معده بیماری است که با رشد سلول های سرطانی در پوشش داخلی معده ایجاد میشود.در حالی که سرطان معده در مقایسه با سایر سرطان ها نسبتا نادر است اما یکی از بزرگترین تفاوت های آن تشخیص دشوار آن است زیرا این بیماری معمولا در مراحل اولیه علائمی از خود بروز نمیدهد و تا زمانی که به سایر بخش های بدن سرایت نکند نمیتوان آن را تشخیص داد و این امر درمان بیماری را دشوارتر میکند.
چه عواملی باعث ایجاد سرطان معده میشوند؟
علت دقیق رشد سلول های سرطانی هنوز توسط دانشمندان کشف نشده اما آن ها چند عامل را به عنوان عوامل زمینه ساز این بیماری میدانند و معتقدند که این عوامل میتوانند خطر ابتلا به بیماری سرطان معده را افزایش دهند.برخی از این عوامل عبارتند از:
عفونت با باکتری معروف هلیکوباکتری پیلوری که باعث ایجاد زخم معده میشود.
متاپلازی روده(شرایطی که در آن پوشش داخلی معده با سلول هایی که روده ها را پوشانده اند جایگزین میشود)
پولیپ معده(رشد غیر طبیعی بافتی که در پوشش داخلی معده تشکیل میشود)
داشتن رژیم غذایی حاوی غذاهای پرنمک و میوه و سبزیجات کم
داشتن سابقه خانوادگی در سرطان معده
کشیدن سیگار
کم خونی های پرخطر
اضافه وزن و چاقی
علائم سرطان معده که در مراحل اولیه سرطان ممکن است رخ دهد:
سوء هاضمه و ناراحتی معده،احساس نفخ پس از خوردن غذا،حالت تهوع خفیف و سوزش سر دل شدید و مداوم
علائمی که در مراحل پیشرفته سرطان معده رخ میدهد:
مشاهده خون در مدفوع،کاهش وزن بدون دلیل مشخص،مشکل در بلع و دل درد و استفراغ،زردی پوست و داخل چشم
تشخیص بیماری:
از آنجا که افراد مبتلا به سرطان معده در مراحل اولیه به ندرت علائمی از خود نشان میدهند،بیماری اغلب تا زمان پیشرفت تشخیص داده نمیشود.از روش های زیر برای تشخیص بیماری استفاده میشود:
معاینات جسمی و فیزیکی:این نوع از معاینه برای بررسی سلامتی عمومی و نیز علائم آشکار بیماری مانند توده یا هر چیز غیر عادی دیگر انجام میشود.
آزمایش خون:روشی که در آن نمونه خون فرد بررسی میشود تا مقادیر مواد آزاد شده توسط اندام ها و بافت های بدن در خون اندازه گیری شود چون مقادیر غیر معمول یک عنصر میتواند نشانه ای از بیماری باشد.
آندوسکوپی فوقانی:در این روش پزشک از یک لوله نازک و کاملا منعطف که یک دوربین کوچک در انتهای آن قرار گرفته استفاده میکند تا معده شما را مورد بررسی قرار دهد.
نمونه برداری:پزشک شما قطعه کوچکی از بافت معده شما را خارج میکند تا زیر میکروسکوپ علائم سلول های سرطانی را به طور کامل بررسی کند البته ممکن است این کار را طی مرحله آندوسکوپی انجام دهد.
مراحل بیماری سرطان معده:
مرحله 0:این مرحله زمانی رخ میدهد که پوشش داخلی معده فرد دارای تعدادی از سلول های ناسالم است که با گذشت زمان ممکن است به توده سرطانی تبدیل شوند اگر فرد در این مرحله به بیماری خود پی ببرد پزشک با برداشتن بخشی از معده و گره های لنفاوی اطراف آن میتواند بیماری را درمان کند.
مرحله1:در این مرحله بیمار یک تومور در پوشش معده خود دارد که احتمالا به غدد لنفاوی نیز گسترش یافته در این مرحله نیز پزشک میتواند قسمتی از معده و گره های لنفاوی اطراف آن را بردارد همچنین ممکن است روش شیمی درمانی روی بیمار انجام گیرد در روش شیمی درمانی از داروهای خاصی برای حمله به سلول های سرطانی استفاده میشود.
مرحله2:در این مرحله سرطان به لایه های ژرف تر و زیرین معده و گره های لنفاوی مجاور گسترش یافته و در صورت جراحی پزشک عمدتا مجبور به برداشتن کل معده و گره های لنفاوی است در این مرحله نیز از شیمی درمانی بعنوان یکی از روش های درمانی استفاده میشود.
مرحله3:در این مرحله سرطان تمام لایه های معده را در فرد بیمار درگیر کرده و همچنین احتمال دارد سایر اندام های نزدیک به معده همچون روده بزرگ وطحال را نیز درگیر کرده باشد.اگر در این مرحله قوای بدنی فرد بیمار تحلیل رفته باشد و نتواند تحت عمل جراحی قرار گیرد ممکن است از روش های شیمی درمانی،پرتودرمانی یا هر دو مورد برای درمان استفاده شود.
مرحله4:این مرحله آخرین مرحله از بیماری است و سرطان در این مرحله اندام هایی همچون مغز و کبد را نیز درگیر کرده است درمان فرد بیمار در این مرحله کاملا دشوار و سخت است.
چگونه میتوان از ابتلا به سرطان معده جلوگیری نمود؟
از آن جا که علت دقیق بیماری سرطان معده هنوز مشخص نیست نمیتوان گفت با چه روشی میتوان از وقوع آن به طور کامل جلوگیری کرد اما میتوان با تغییراتی در سبک زندگی گامهایی برای کاهش خطر ابتلا به این بیماری برداشت این گام ها عبارتند از:
ورزش و فعالیت بدنی:ورزش منظم خطر ابتلا به سرطان را کاهش میدهد و برای سلامتی مفید است .در برنامه روزانه خود حتما ورزش را جای دهید.
رژیم غذایی سالم:سعی کنید از میوه و سبزیجات زیاد استفاده کنید و طیف گسترده ای از میوه ها و سبزیجات تازه را در رژیم غذایی خود قرار دهید و آن ها را جایگزین غذاهای شور و چرب و فرآوری شده کنید.
عدم استعمال سیگار:اگر سیگار میکشید حتما آن را ترک کنید.سیگار کشیدن خطر ابتلا به سرطان معده و نیز انواعی از سرطان های دیگر را افزایش میدهد.