تغذیه سالمندان
سالمندی یک پدیده طبیعی و فرایندی توقف ناپذیر است که با گذشت زمان و به همراه تغییرات فیزیولوژیک در افراد رخ میدهد. این روند در افراد گوناگون متناسب با شرایط روانی و جسمی مختص به خود متفاوت است. پیر شدن با کاهش تدریجی فعالیت های فیزیکی همواره باعث افزایش بروز دردهای موضعی و افزایش بیماری های مزمن می شود و این امر همواره سبب کاهش نیاز سالمندان به انرژی می شود و تمایل به خوردن غذا بسیار پایین می آید. تغذیه سالمندان یک عامل بسیار مهم برای تقویت شدن جسم و روح است از این رو با توجه به حساس بودن سنین سالمندی داشتن یک برنامه غذایی مناسب اهمیت و جایگاه ویژه ایی دارد. تغییراتی که در دوران سالمندی در بدن انسان رخ میدهد بدون دخالت او صورت میگیرد اما همواره میتوان بروز سالمندی را به تاخیر انداخت یا دوران سالم و سلامتی را تجربه کرد. در این مطلب قصد داریم تا با پرداختن به تغذیه سالمندان نکاتی را در رابطه با داشتن یک برنامه غذایی سالم بیان کنیم و بهترین راهنما برای مراقب سالمند باشیم.
اهمیت تغذیه سالمندان:
همان طور که پیش تر گفته شد با بالا رفتن سن نیاز انسان به گرفتن انرژی کاسته می شود و تمایل به غذا خوردن تا حد قابل توجه ایی کاهش میابد. از طرف دیگر بدن انسان به دلیل کم شدن فعالیت های جسمانی و فیزیکی در معرض بیماری های مختلفی قرار میگیرد که با داشتن تغذیه مناسب و بهبود تغذیه در دوران سالمندی میتوان از بروز مشکلات این چنینی تا حد زیادی جلوگیری کرد. بیماری های شایع در این دوران همچون فشار خون بالا، پوکی استخوان، دیابت و… میتوانند با تغذیه رابطه مستقیم و تنگاتنگی داشته باشند. بهبود تغذیه سبب می شود که سالمندان عزیز کمتر در معرض بیماری های این چنینی قرار بگیرند.
مشکلات رایج تغذیه سالمندان:
- سخت بودن جویدن: بیشتر سالمندان به دلیل از دست دادن دندان هایشان و یا کم شدن بزاق دهان جویدن غذا برایشان مشکل و سخت است
راه حل: می توان با انتخاب کردن غذاهایی با بافت نرم و مناسب از این مشکلات تا حد زیادی کاست. انتخاب غذاهای مثل گندم وغلات میوه هایی مثل موز، هندوانه و طالبی در کنار مصرف شیر و گوشت ماهی باعث بهبود تغذیه در دوران سالمندی می شود. هم چنین میتوان قبل از خوردن غذا آنرا به تکه های کوچک تقسیم کرد تا عمل بلع برای سالمندان راحت تر شود و در آخر با مراجعه مرتب به دندان پزشکی و محافظت از دندان ها می توان از بروز مشکلات این چنینی تا حد زیادی کاست.
- کم شدن حس چشایی: با بالاتر رفتن سن سلول های چشایی در انسان ضعیف تر می شود و طعم و مزه ها برای افراد سالمند بسیار کمتر و کمرنگ تر از دیگر افراد است.
راه حل: اضافه کردن ادویجات و طعم دهنده های مختلف به غذا از این امر جلوگیری میکند. تشویق کردن سالمندان به جویدن درست غذا و مطمئن شدن از سلامت دندان ها در کنار پرهیز از سیگار کشیدن باعث بهتر شدن حس چشایی میشود.
- خشکی دهان: کم شدن بزاق دهان در دوران سالمندی باعث خشکی دهان می شود و این امر سبب کم شدم اشتها و کمتر شدن تمایل برای غذا خوردن میشود.
راه حل: خوردن مایعات و غذاهایی با بافت نرم مثل پودینگ ها، نخود و لوبیای پخته شده و پوره سیب زمینی باعث بهبود خشک بودن دهان می شود هم چنین غذاهایی مثل سوپ، نان نرم، نوشیدن آب به مقدار کافی مخصوصا قبل از هر وعده غذایی باعث مرطوب شدن دهان میشود. بهتر است که همواره در کنار غذا از خیارشور و لیموی تازه نیز استفاده شود.
- گوارش ضعیف: اسید معده و کم شدن بزاق دهان باعث ضعیف شدن گوارش میشود و نشانه های آن عبارت اند از حالت تهوع و نفخ شکم بعد از خوردن هر وعده است.
راه حل: با خوردن وعده غذایی های کوچک و متناوب و جویدن غذا به آرامی میتوان از تاثیرات سیستم گوارش تنبل به مقدار زیادی کاست. از خوردن غذاهای چرب و غذاهایی که به سختی هضم می شوند، نوشیدن الکل همراه با غذا و کافیین باید جلوگیری کرد. نکته آخر برای بهبود این وضیعت این است که از دراز کشیدن بعد از خوردن غذا باید تا حد ممکن خودداری کرد چه بسا که پیاده روی و داشتن فعالیت های فیزیکی سبک بسیار برای سالمندان مفید است.
- سوهاضمه و کم اشتهایی: عواملی مثل نارسایی معده، انواع بیماری ها ، نداشتن دندان های مناسب، عوارض جانبی و مشکلات روحی و روانی من جمله افسردگی، تنهایی و مشکلات احساسی باعث کم اشتهایی می شود. این موردی است که نگهداری از سالمند پوشکی باید به آن توجه کند.
راه حل: خوردن وعده غذایی های کوچک و متناوب متشکل از مواد معدنی مغذی و حتی خوراکی هایی مثل نان جو با کره بادام زمینی، بستنی، ماست، سرکه، پیاز، سیر هویج و ذرت پخته شده کنار بشقاب باعث جذای شدن وعده غذایی می شود و کمی از سوهاضمه را برطرف می کند.
به طور کلی دوران سالمندی میتواند روزهای دلنشین و خاطره انگیزی باشد به شرطی که با بهبود تغذیه در دوران پیری و توجه بیشتر به جسم و روح شرایط مناسبی را برای خود خلق کنیم.
خدمات پرستاری ناجی با توجه به سابقه ایی که در زمینه های تخصصی پرستار سالمند، پرستاری از بیمار، و پرستار کودک و پرستار نوزاد دارد. شما را در انتخاب پرستار مطمئن و مناسب با درخواست شما راهنمایی می کند. همچنین شما عزیزان می توانید به صورت رایگان و 24 ساعته با کارشناسان ما در ارتباط باشید تا بهترین مشاوره را در زمینه خدمات پرستاری از مرکز پرستاری ناجی دریافت کنید.
02188464000