فشار خون در سالمندان
با گذشت زمان و پیشرفت سن، مراقبت سالمند و توجه به سلامتی سالمندان به یک اولویت اجتناب‌ناپذیر تبدیل می‌شود. یکی از جنبه‌های حیاتی سلامت در این گروه سنی، فشار خون است که می‌تواند نقش بسیار حیاتی در کیفیت زندگی سالمندان داشته باشد. مرکز پرستاری ناجی با ارائه خدمات پرستاری سالمند در منزل و اعزام پرستار به منزل، به بهبود و نظارت منظم بر فشار خون سالمندان می‌پردازد. در این مقاله، به بررسی اهمیت نظارت بر فشار خون در سالمندان و نقش ارزنده مرکز پرستاری ناجی در این زمینه می‌پردازیم.
در دوران سالمندی، بیشترین علت سکته‌های مغزی و یکی از اصلی‌ترین عوامل خطر برای بیماریهای قلبی عروقی، پرفشاری خون است. پرستار سالمند با نظارت دقیق و پایش منظم، می‌تواند به زودیترین تشخیص و درمان این مسائل را فراهم کرده و آسیب‌های جدی را پیشگیری نماید. این نقش بسیار ارزنده پرستار در ارتقاء کیفیت زندگی سالمندان نقش بسیار مهمی ایفا می‌کند. این مقاله به اهمیت کنترل فشار خون در سالمندان می‌پردازد و راهکارهایی را برای بهبود وضعیت سلامتی این گروه سنی ارائه می‌دهد.
بیماری فشار خون در سالمندان چیست؟
فشار خون در سالمندان، به عنوان یکی از مهمترین عوامل تعیین‌کننده کیفیت زندگی، مستلزم نظارت دقیق و مراقبت‌های ویژه است. فشار خون نرمال و طبیعی، زمانی که در محدوده‌های ۱۲۰/۸۰ میلیمتر جیوه جاری باشد، اما هرگونه افزایش یا کاهش ناطقه می‌شود. پرستار سالمند با ارائه پایش‌های دوره‌ای و خدمات مناسب می‌تواند نقش بسیار موثری در پیگیری و کنترل فشار خون در سالمندان داشته باشد.
انواع فشار خون در سالمندان
در دنیای سالمندان، فشار خون از جنبه‌های مختلفی مطالعه می‌شود. دو دسته مهم این فشارها شامل فشار خون اولیه و ثانویه می‌شوند.
-
فشار خون اولیه:
در این نوع، فشار خون بدون دلیل خاصی با گذشت زمان افزایش می‌یابد. علل دقیق این افزایش مشخص نشده‌اند ولی اغلب به عنوان یک ویژگی طبیعی و معمول در سنین پیری مورد نظر قرار می‌گیرد.
-
فشار خون ثانویه:
این نوع فشار خون به افزایش ناگهانی مرتبط با مسائل خاصی اشاره دارد. این مشکلات ممکن است از تومورهای غده فوق کلیوی گرفته تا مصرف مواد مخدر نامشروع شامل آمفتامین ها و کدئین ها را شامل شود. برای ایجاد نقش بیشتر در مراقبت از سالمند، درک دقیق از نوع فشار خون ایشان بسیار حائز اهمیت است.
علائم فشار خون در سالمندان
سالمندان باید به تغییرات ناگهانی در فشار خون خود توجه ویژه داشته باشند، زیرا این تغییرات می‌توانند علائم مختلفی را به همراه داشته باشند. سر درد شدید در قسمت پشت سر، مشکلات بینایی از جمله تاری در دید و حساسیت به نور، سرگیجه، حالت تهوع و درد در قفسه سینه ممکن است علائمی از فشار خون بالا باشند. هر گونه تغییرات در احساسات و علائم باید مورد توجه قرار گیرد و در صورت لزوم، مشاوره پزشکی درخواست شود
علل فشار خون بالا در سالمندان
علائل فشار خون بالا در سالمندان می‌توانند به عوامل گوناگون بازگردند. عواملی نظیر استرس فراوان، سن بالای ۶۵ سال، سابقه بیماری فشار خون در خانواده، اختلالات خواب، مصرف زیاد الکل و قهوه، سیگاری بودن، مصرف بیش از حد نمک در رژیم غذایی، کمبود مصرف سبزیجات، و بیماریهای مرتبط با کلیه و دیابت می‌توانند به عنوان دلایل افزایش فشار خون در سالمندان مطرح شوند. اداره و کنترل این عوامل می‌تواند در پیشگیری از افزایش فشار خون موثر باشد.
درمان فشار خون سالمندان در منزل
درمان فشار خون سالمندان در منزل نقش مهمی در بهبود کیفیت زندگی ایفا می‌کند. تغییرات در سبک زندگی می‌توانند نیاز به داروهای ضد فشار خون را کاهش دهند یا به تاخیر بیندازند. این تغییرات شامل کاهش وزن، ورزش منظم، کنترل منظم فشار خون در خانه توسط پرستار، کاهش مصرف سدیم، تغذیه سالم با اجتناب از غذاهای حاوی چربی اشباع شده و کلسترول، افزایش مصرف پتاسیم از طریق میوه‌ها و سبزیجات، اجتناب از مصرف الکل و سیگار، کنترل استرس و حفظ سبک زندگی سالم می‌باشد. این اقدامات می‌توانند بهبود قابل توجهی در مدیریت فشار خون در سالمندان داشته باشند.
تغییرات در سبک زندگی:
- کاهش وزن: تلاش برای کاهش وزن بهبود قابل توجهی در فشار خون می‌آورد.
- ورزش منظم: ورزش معتدل مانند پیاده‌روی یا شنا می‌تواند به کنترل فشار خون کمک کند.
- کنترل استرس: از روش‌های مانند یوگا و تنفس عمیق برای مدیریت استرس استفاده کنید.
تغذیه سالم:
- کم کردن سدیم: اجتناب از مصرف اضافه سدیم در غذاها.
- افزودن پتاسیم: مصرف مواد غذایی حاوی پتاسیم مانند موز و زردآلو را افزایش دهید.
مدیریت داروها:
- پیگیری مراقبت‌های دارویی: مطابق توصیه پزشک داروها را با دقت و به موقع مصرف کنید.
کنترل عادات مضر:
- اجتناب از مصرف الکل: مصرف متعادل و محدود الکل.
- ترک سیگار: کنار گذاشتن عادت کشیدن سیگار.
پایش منظم فشار خون:
- استفاده از تجهیزات مناسب: از فشارسنج دیجیتال برای اندازه‌گیری منظم فشار خون در منزل استفاده کنید.
مشاوره پزشکی:
- مشاوره با پزشک: مشاوره با پزشک برای تعیین نکات و راهکارهای مناسب برای کنترل فشار خون.
- در نهایت، پیشگیری و مدیریت فشار خون در منزل نیاز به تعامل فعال با پزشک و تیم درمانی دارد.
درمان فشار خون در سالمندان با دارو درمانی
- هیدروکلروتیازید:
افزایش حجم ادرار به کنترل فشار خون کمک می‌کند.
توصیه می‌شود در صبح مصرف شود تا از مشکلات خواب جلوگیری شود.
- کاپتوپریل:
برای کاهش فشار خون بالا و بیماریهای قلبی استفاده می‌شود.
مصرف شب پیش از خواب توصیه می‌شود.
- لوزارتان:
یکی از داروهای پر مصرف قلبی با تاثیر خوب بر فشار خون.
مصرف منظم زمان مشخصی را در روز تعیین می‌کند.
- پیگیری فشار خون:
پرستار در منزل هر روز فشار خون را اندازه‌گیری کرده و داروهای مربوطه را به بیمار تجویز می‌کند.
- تنظیم دقیق داروها:
مصرف دقیق و به موقع داروها توسط پرستار در منزل ضمن جلوگیری از فراموشی، اثربخشی درمان را افزایش می‌دهد.
- تغییرات در شیوه زندگی:
توصیه به تغییرات در سبک زندگی مانند کاهش وزن و ورزش منظم.
- مشاوره پزشکی:
مشاوره با پزشک درباره اثربخشی درمان، عوارض و تنظیمات دقیق دارو.
در کل، هماهنگی دقیق بین پزشک و پرستار در منزل بهبود کیفیت مراقبت از فشار خون در سالمندان را تضمین می‌کند.
اعداد روی دستگاه های فشارخون سالمندان را بشناسیم
اگر تاکنون از دستگاه‌های فشارخون برای سالمندان خود استفاده نکرده‌اید، با مفهوم اعداد روی صفحه این دستگاه آشنا شوید. هربار که فشار خون سنجیده می‌شود، دو عدد نمایش داده می‌شود، به عنوان مثال: 120/80 یا 12/8.
- عدد بالا (سیستولیک): این عدد نشان‌دهنده فشار خون حین انقباض قلب است، به عنوان مثال 120.
- عدد پایین (دیاستولیک): این عدد نشان‌دهنده فشار خون حین استراحت قلب است، به عنوان مثال 80.
نکته مهم:
فشار خون طبیعی در بزرگسالان و سالمندان بین 12 تا 8 است.
برای درک بهتر، می‌توانید جدول فشار خون نرمال در رده‌های مختلف سنی را مشاهده نمایید.
استفاده از خدمات پرستاری برای مدیریت فشار خون بالا در سالمندان:
با پیشرفت سن و افزایش احتمال بروز مشکلات قلبی-عروقی، بیماران سالمند ممکن است به فشار خون بالا دچار شوند. این وضعیت می‌تواند به مشکلات جدی در دهه‌های بعدی زندگی منجر شود. به همین دلیل، نیازمندند که از خدمات پرستاری در منزل بهره‌مند شوند. این خدمات عبارتند از:
پایش مداوم:
- استفاده از دستگاه‌های فشارخون توسط پرستار در منزل.
- ثبت نتایج فشار خون به صورت دوره‌ای و مرتب.
مراقبت حرفه‌ای:
فراهم‌کردن مراقبت حرفه‌ای توسط پرستار در خصوص مسائل فشار خون.
ارائه راهنمایی در مورد تغییرات لازم در شیوه زندگی.
توجه به نیازهای شخصی:
فراهم‌کردن کمک در امور روزمره و نیازهای شخصی برای سالمندان.
کمک در راه اندازی رژیم غذایی مناسب و کنترل مصرف داروها.
پشتیبانی روحی و اجتماعی:
ارائه پشتیبانی روانی و اجتماعی به سالمندان جهت مقابله با استرس و افزایش کیفیت زندگی.
برنامه‌ریزی فعالیت‌های اجتماعی مناسب.
هماهنگی با تیم درمانی:
هماهنگی موثر با پزشکان و تیم درمانی برای ارائه بهترین خدمات مراقبت از سالمندان.
اطلاع‌رسانی به پزشک در مورد هرگونه تغییر در وضعیت سلامت.
با بهره‌مندی از خدمات پرستاری در منزل، سالمندان می‌توانند بهترین مراقبت را در محیط آشنا و با ارتباط نزدیک به دست بیاورند و به بهبود کیفیت زندگی خود برسند.
