بلاگ
درمان بی خوابی در سالمندان و بررسی مهم‌ترین علل آن
بی خوابی در سالمندان به اشکال مختلفی رخ می‌دهد و دلایلی متنوعی نیز بر بروز آن اثرگذار است. در حالت کلی، بیش از 20 درصد بزرگسالان با بی خوابی درگیر هستند و این موضوع روی کیفیت زندگی و سلامتی آن‌ها تاثیر منفی می‌گذارد. اگر سالمند شما هم با بی خوابی دست و پنجه نرم می‌کند و بیش از چند هفته است سخت به خواب می‌رود، باید برای رفع آن چاره‌ای بیندیشید و علت اصلی را بیابید.
خیلی‌ها به اشتباه علت بی خوابی در سالمندان را روند افزایش سن می‌دانند. غافل از ان که نخوابیدن در سنین بالا می‌تواند اثرات ناگواری به همراه داشته باشد که مهم‌ترین آن از دست دادن توانایی‌های فردی و کاهش سطح ایمنی بدن است.
علت بی خوابی در سالمندان چیست؟
بی خوابی در سالمندان به سه شکل رخ می‌دهد:
موقتی: فرد در مدت زمان کوتاهی به خاطر استرس‌ها و اتفاقاتی که به تازگی گذرانده است، با بی خوابی روبرو میشود.
شدید: این نوع بی خوابی به مدت بیشتری نسبت به مدل قبلی رخ می‌دهد و معمولاً حدود دو الی سه هفته طول می‌کشد.
مزمن: اگر سالمند بیش از 3 الی 4 هفته با مشکل بی خوابی درگیر باشد، باید برای درمان آن خیلی سریع اقدام کند.
حال در موارد زیر با لیست مهم‌ترین دلیل بی خوابی سالمندان آشنا می‌شوید:
- اختلالات درونی
بروز برخی اختلالات روانی مانند برهم ریختگی ساعات خواب یا همان DSPD موجب بی خوابی در سالمندان میشود. علاوه براین، سالمندانی که دچار سندرم پای بی قرار هستند یا دچار تنفس نامنظم در ساعات شبانه می‌شوند، خواب باکیفیتی را تجربه نمی‌کنند.
- بیماری زمینه‌ای
یکی از دلایل بی خوابی در سالمندان، بیماری زمینه‌ای است. سالمندانی که بخاطر مشکلات خاص درد زیادی را تحمل می‌کنند نمی‌توانند خوب بخوابند.
برخی از بیماری هایی که باعث بیخوابی سالمندان میشود:
- اختلالات روانپزشکی مانند افسردگی، اضطراب و اختلالات شخصیت
- دمانس (زوال عقل)
- تغییر در سطح هورمون
- آرتروز
- فشار خون بالا
- آسم
- درد مزمن
- پرکاری تیروئید
- سرطان
- نارسایی قلبی
- دیابت
- دوران یائسگی
خانم‌های سالمند که پا به دوره یائسگی گذاشتنه اند، دچار گرگرفتگی، تعریق بیش از حد و ناآرامی‌های زیادی هستند. حتی ممکن است در ساعات شب با مشکل بی خوابی روبرو شوند.
- عوارض داروها
مصرف برخی داروها موجب بروز اختلال در خواب میشود که پزشک سالمند برای رفع آن، نوع دارو را تغییر دهد. داروهایی مانند محرک‌های سیستم عصبی، ضدافسردگی، ضداحتقان، ضدپارکینسون، داروهای گیاهی و … مستقیماً روی خواب تاثیر می‌گذارد.
- سبک نادرست زندگی
برخی مسائل در زندگی سالمندان اهمیت زیادی دارد و رعایت آن‌ها موجب بهبود کیفیت و حفظ سلامتی آن‌ها میشود. برای مثال، نداشتن تحرک کافی، ورزش نکردن، مصرف وعده‌های سنگین، زود به رخت خواب رفتن، خوابیدن در ساعات روز و … موجب بهم ریختگی سیستم کلی بدن میشود و شب بیداری اتفاق می‌افتد. در صورت وجود هرگونه پرسش یا مشکل متوانید با مشاوران ما در شرکت پرستاری ناجی در تماس باشید.
چرا سالمندان بیشتر در معرض بیخوابی هستند؟
بیخوابی در سالمندان، چه به‌صورت حاد و چه مزمن، دلایل متعددی دارد؛ از جمله سطح بالای استرس، بیماری‌های مزمن و آسیب‌های جسمی. سالمندان باید نسبت به این عوامل آگاه باشند تا بتوانند از بروز یا تشدید مشکلات خواب پیشگیری کنند. با افزایش سن، احتمال ابتلا به بیخوابی نیز بیشتر میشود، زیرا عوامل متعددی در این روند نقش دارند.
در بسیاری از موارد، سالمندانی که از بیخوابی رنج می‌برند، همزمان به اختلالات خواب دیگری نیز مبتلا هستند که به وخامت وضعیت خواب آن‌ها دامن می‌زند. برخی از رایج‌ترین این اختلالات شامل موارد زیر هستند:
-
آپنه خواب و سایر مشکلات تنفسی مرتبط با خواب
-
سندرم پای بی‌قرار
-
اختلال رفتار خواب مرتبط با مرحله حرکت سریع چشم (REM)
علاوه بر این، وجود بیماری‌های مزمن متعدد در میان افراد مسن، با افزایش شدت بیخوابی در آن‌ها ارتباط دارد. بیش از نیمی از سالمندان از مشکلات خواب شکایت دارند و حدود ۲۵ میلیون نفر از آن‌ها با بیخوابی دست‌وپنجه نرم می‌کنند. بیماری‌هایی مانند سرطان، آلزایمر و بیماری‌های قلبی می‌توانند باعث شوند سالمندان در طول شب بارها دچار بیداری شوند و خواب باکیفیتی نداشته باشند.
درمان بی خوابی در سالمندان، از مصرف قرص تا راهکارهای طب سنتی
روند درمان بی خوابی سالمندان تاحدودی به علت آن بستگی دارد. با شناسایی دلایل بی خوابی و مقابله با آن می‌توان حس بهتری هنگام خوابیدن پیدا کرد در موارد زیر به برخی روش‌های پیشنهادی برای رفع بی خوابی و مشکل کمبود خواب در افراد مسن می‌پردازیم:
- پیروی از رژیم غذایی و تحرک کافی
داشتن رژیم غذایی و ورزش کردن دو عامل مهم برای تجربه یک خواب آرام است. این راهکار به عنوان درمان خانگی بی خوابی در سالمندان پیشنهاد میشود و می‌تواند نیاز به قرص‌های خواب آور و داروها را رفع کند. مصرف وعده‌های سبک قبل از خواب، دوری از کافئین، ممنوعیت غذاهای شریع و کاهش مصرف مایعات قبل از خواب جز نکات مهم غذایی است که کمک می‌کند سالمند کنترل بهتری روی خواب خود داشته باشد.
- ایجاد ذهن آرام و دوری از تنش‌ها
گاهی برای درمان بی خوابی سالمند عزیزتان باید استرس و تنش‌های روزانه را از او دور کنید و محیطی آرام و به دور از نگرانی‌ها برایش فراهم سازید. استخدام پرستار سالمند در این زمینه بسیار کارساز است و کمک می‌کند، فضای آرامی برای سالمند شکل بگیرد، همچنین اقدامات مراقبتی برای ورود او به رختخواب را انجام می‌دهد. تمریناتی مانند مدیتیشن، تمرکز روی تنفس و یوگا روی آرام سازی ذهن بسیار موثر است و اضطراب‌ها را از سالمند دور می‌کند.
- درمان بی خوابی سالمندان در طب سنتی
در طب سنتی راهکارهای متعددی برای درمان سریع بی خوابی وجود دارد که می‌تواند برای سالمندان مفید باشد. برای مثال، مصرف برخی چای گیاهی سنبل الطیب و دم نوش بابونه، روغن‌های گیاهی، ماساژ، رایحه درمانی با گلاب و … بر رفع بی خوابی سریع موثر است.
رفع سریع بی خوابی در سالمندان با استخدام پرستاران ناجی
اگرچه تمام افراد نیازمند استراحت کامل و به موقع هستند. اما زمان و کیفیت خواب روی سلامتی سالمند بسیار تاثیرگذار است و به راحتی احساس درونی و علائم حیاتی آن‌ها را تغییر می‌دهد. حتی در شرایط حاد دیگر افراد خانواده را درگیر می‌کند و زندگی آن‌ها را با تنش و ناراحتی روبرو می‌سازد.
اگر سالمند شما هم مدت زیادی است با مشکل بی خوابی روبرو است برای درمان آن می‌توانید از پرستاران ناجی کمک بگیرید. بعد از بررسی علت اصلی توسط پزشک باتجربه، خدمات پرستاری در منزل حرفه‌ای ناجی آماده خدمت رسانی به سالمند عزیزتان خواهد بود. او با تکیه بر دانش و تجربه کافی، روند درمانی را سریع‌تر پیش می‌برد و اقدامات موثر برای درمان بی خوابی در سالمندان را به خوبی پیاده سازی می‌کند.