شاید شما هم سالمندانی را دیده باشید که هنگام خوردن غذا و نوشیدن آب سرفه می کنند. یا به اصطلاح غذا در گلویشان می پرد. این مشکل که اختلال بلع (دیسفاژی) نام دارد، می تواند در هر سنی رخ دهد ولی بیشتر در سالمندان دیده می شود. با ما همراه باشید تا بیشتر با این اختلال و راهکارهای کاهش آن آشنا شویم.
اختلال بلع (دیسفاژی) چیست؟
دیسفاژی همان مشکل داشتن در بلعیدن است. تخمین زده شده است که حدود 15% از سالمندان دچار اختلال بلع هستند. دیسفاژی می تواند باعث سو تغذیه، کم آبی بدن و بسیاری از مشکلات دیگر شود.
چرا باید نگران اختلال بلع باشیم؟
توجه به دیسفاژی مهم است زیرا می تواند خطرات جدی برای سلامتی سالمندان به وجود آورد. از جمله این مشکلات می توان به موارد زیر اشاره کرد:
- تغذیه ضعیف
- کمبود آب بدن
- از دست دادن اشتها
- کاهش شدید وزن
- عدم مصرف صحیح دارو
- عفونت ریه ناشی از پریدن ذرات غذا یا مایعات درون ریه (این یکی از علل شایع بستری و مرگ سالمندان در مراکز نگهداری است)
علائم دیسفاژی
اگر هر چند وقت یکبار در بلعیدن غذاها دچار مشکل می شوید و غذا در گلویتان می پرد، به این معنی نیست که دیسفاژی دارید. این مشکل ممکن است در اثر سریع غذا خوردن یا خوب نجویدن غذا به وجود آید. علائم دیسفاژی عبارتند از:
- هنگام غذا خوردن یا آشامیدن سرفه می کنید
- گیر کردن غذا، دارو، مایعات یا داروها در گلو
- شنیدن صدای خرخر گلو بعد از خوردن و نوشیدن
- مشکل در بلعیدن غذا یا قورت دادن مایعات
چه چیزی باعث به وجود آمدن دیسفاژی می شود؟
دلایل زیادی برای به وجود آمدن اختلال بلع وجود دارد، ولی علائم شایع عبارتند از:
- نا مناسب بودن شرایط دندان ها یا اندازه نبودن دندان های مصنوعی
- ضعیف شدن عضلات دهان و گلو بر اثر افزایش سن طبیعی
- ریفلاکس اسید (GERD)
- سکته
- اختلالات شناختی مثل آلزایمر یا زوال عقل
- سرطان دهان، گلو یا مری
- مصرف داروهای خاص
4 نکته برای کنترل اختلال بلع سالمندان در خانه
- اگر سالمندی داروهای خوراکی با آب مصرف می کند، بهتر است با نوشیدنی های غلیظ شده این کار را انجام دهد. کنترل نوشیدنی غلیظ در دهان راحت تر است. بعضی از قرص ها که امکان له شدن را دارند، می توانید با میوه های پوره شده مخلوط کنید.
- وضعیت قرارگیری بدن هنگام خوردن مواد خوراکی در بیماران مبتلا به دیسفاژی بسیار مهم است. بهتر است بایستند یا صاف بنشینند و غذا مصرف کنند. این موضوع به راحت تر پایین آمدن غذا کمک می کند. اگر فرد سالمند در بستر بیماری است، تکیه گاه تخت او را تنظیم کنید تا بتواند سر خود را بالا نگه دارد.
- آبرسانی بدن سالمندان بسیار مهم است. بسیاری از آن ها که به دیسفاژی مبتلا هستند دچار کم آبی نیز هستند. می توانند از مایعات غلیظ شده استفاده کنند.
- بسیاری از بیماران دیسفاژی با چالش دریافت کالری، ویتامین ها و مواد معدنی کافی رو به رو می شوند. می توانید غذاهای پرچرب و سبزیجات پخارپز و میوه ها را به شکل سوپ و پوره های غلیظ درآورید.
متاسفانه مادرم پنج ساله که همین مشکل را دارند و باید فقط غذاهای غلیظ بهشون بدیم